Πνεύματα και τόνοι στην αρχαία ελληνική (πολυτονικό σύστημα)

Για να μελετήσεις την αρχαία ελληνική σκέψη, πρέπει να γνωρίζεις την α.ε. γλώσσα. Για να κατανοήσεις την α.ε. γλώσσα, πρέπει να μάθεις τη γραμματική και το συντακτικό της. Όμως, ακόμα κι αν ξέρεις να κλίνεις ρήματα και ουσιαστικά, χρειάζεται να τα τονίζεις σωστά.

Όσο κι αν για κάποιους το πολυτονικό σύστημα, τα πνεύματα κι οι περισπωμένες φαίνονται περιττά στολίδια, για τους αρχαίους Έλληνες καθόλου δεν ήταν έτσι. Τα πνεύματα είχαν σημασία για την προφορά, όπως τα μακρά και τα βραχέα φωνήεντα. Η οξεία και η περισπωμένη δεν διέφεραν σε προφορά, αλλά ακολουθούσαν μια αυστηρή νομοτέλεια. Ας τα σεβόμαστε, λοιπόν, γιατί είναι κι αυτά ένδειξη της αρτιότητας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, για την οποία πολλοί σύγχρονοι Έλληνες και ξένοι μελετητές έχουν εκφράσει το θαυμασμό τους.

(Η μουσική που ακούγεται στο video είναι από Beethoven το "Moonlight sonata" -"Σονάτα του σεληνόφωτος". Έβαλα μουσική στα video κατόπιν απαίτησής σας. Αν κάποιους τους δυσκολεύει στην εκμάθηση της ενότητας μπορεί να την χαμηλώσει).

Καλή μελέτη...Περιμένω αποτελέσματα.

Μετάφραση 5ης ενότητας β΄ γυμνασίου

Μήπως αυτό το video τελικά σας βοηθήσει στην αντιστοίχιση του αρχαίου κειμένου με τη μετάφρασή του. Για δείτε το...




Δημιουργήθηκε από ellinikoslogos

Η περιπέτεια του Οδυσσέα σε μια άλλη μορφή...

Η περιπέτεια του Οδυσσέα έχει διασκευαστεί πολλές φορές και με διαφορετικό ύφος και διάθεση κάθε φορά. Έχει απασχολήσει και έχει συγκινήσει Έλληνες και ξένους λογοτέχνες, ζωγράφους, γελοιογράφους, μουσικούς, σεναριογράφους, σκηνοθέτες και όχι μόνο...
Στο παρακάτω powerpoint βλέπουμε την ιστορία του με μια άλλη οπτική...

Δημιουργήθηκε από katerina Prokopiou

Ελπίζω να σας βοηθήσει στην παρακολούθηση της ιστορίας.

Εκδήλωση Νίκου Καββαδία

Και για όσους δεν μπόρεσαν να είναι στην εκδήλωσή μας το Σάββατο 11 Δεκεμβρίου από τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Δωδεκανήσου http://filologoi.pblogs.gr/ ένα τραγούδι για να πάρουν μια μικρή γεύση...



Εν αναμονή του video από την εκδήλωση...

Γ΄ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Εδώ σας έχω όλη την γ΄ κλίση για επανάληψη.



Ασκήσεις:

1. Αν ένα ουσιαστικό είναι ακατάληκτο τι θα αλλάζατε στις καταλήξεις και σε ποια / ποιες πτώσεις; 
2. Να κλίνετε τα ουσιαστικά: ο κόραξ, ο πράκτωρ, η μήτηρ.

Περιμένω ερωτήσεις και απαντήσεις στις ασκήσεις...

Γιορτή 17ης Νοεμβρίου

Το μήνυμα της σημερινής ημέρας αναγνώστηκε από τις δύο μαθήτριες που απήγγειλαν το ποίημα του Τ. Λειβαδίτη.  Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι πρέπει να αγωνιζόμαστε για την ειρήνη, τη δημοκρατία και το δίκιο όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων με κάθε τίμημα...

ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΛΕΓΕΣΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν΄αγωνίζεσαι για την ειρήνη και
για το δίκαιο.
Θα βγείς στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ΄τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες - μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζει την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω από τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν΄αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ΄απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
Θ΄απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν΄ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν΄ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμμένος πάνω απ΄το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
Να την ακούς να σου λέει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ΄αποχαιρετήσεις όλ΄αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου,
για όλα τ΄άστρα, για όλες τις λάμπες και
για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή
και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ΄ το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίσεις τον δρόμο σου πάνω στη γη .
Κι΄ όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ΄τ΄άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν΄ ασπρίζουν
τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ΄ αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό
γράμμα στη μάνα σου
Θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ΄αρχικά του ονόματός σου και μια λέξη : Ειρήνη
σα να 'γραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ΄ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ΄την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν΄ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που
τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Οι ήρωες του Πολυτεχνείου, αλλά κι όλοι όσοι έχουν μάθει να αγωνίζονται, μας αποδεικνύουν ότι τίποτα δεν πάει χαμένο...

Και για τα πρωτάκια μου...

Θέλω να μου πείτε στην εικόνα που ακολουθεί και έχει τους 12 θεούς του Ολύμπου να συνεδριάζουν ποιον θα σβήνατε από την εικόνα αν το συμβούλιο που απεικονίζεται ήταν αυτό της ραψωδία α΄ στην Οδύσσεια, στο οποίο πάρθηκε απόφαση ο Οδυσσέας να φύγει επιτέλους από την Ωγυγία και να επιστρέψει στην Ιθάκη.

Αλήθεια, όταν διαβάζαμε το κείμενο της Οδύσσειας πώς είχατε φανταστεί τους θεούς να συνεδριάζουν; Μήπως κάπως έτσι;

Το ότι οι αρχαίοι Έλληνες φαντάζονταν τους θεούς παρόμοιους με τους ανθρώπους να συνεδριάζουν όπως το υπουργικό συμβούλιο της φωτογραφίας και όχι μόνο πώς το ονομάζουμε;

Περιμένω τις απαντήσεις σας...

Κατηγορίες ουσιαστικών γ΄ κλίσης

Για να μάθουμε να κλίνουμε σωστά ένα ουσιαστικό της γ΄ κλίσης πρέπει πρώτα να μάθουμε να αναγνωρίζουμε σε ποια κατηγορία ανήκει, ώστε να κάνουμε και τις αντίστοιχες αλλαγές. Πριν, λοιπόν, μπούμε στη γ΄ κλίση ας δούμε σε ποιες κατηγορίες χωρίζονται και βάσει τίνος χαρακτηριστικού.



Ερωτήσεις που θέλω να απαντήσετε:
Ποια από αυτά μάθατε στην Α΄ Γυμνασίου να κλίνετε; Σε ποια κατηγορία ανήκουν; Τι χαρακτηριστικό έχουν το οποίο μας βοηθά να βρούμε και άλλα όμοιά τους ώστε να τα κλίνουμε με τον ίδιο τρόπο;

Σας ευχαριστώ πολύ...

Σήμερα θα ήθελα να ευχαριστήσω πολύ όλα τα παιδιά στο Γυμνάσιο Καλυθιών για τις ευχές τους για τα γενέθλιά μου. Ιδιαίτερα θέλω να ευχαριστήσω το Β3 για την έκπληξη που μου επιφύλαξε και το χρόνο που διέθεσαν στο σχολείο και στο σπίτι τους για όλη αυτή τη γιορτούλα. Τα γλυκά της Τσαμπίκας, της Χριστίνας και της Κωνσταντίνας και το κρασί του Ραφαήλ ήταν υπέροχα! Με συγκινήσατε και μου κάνατε το ωραιότερο δώρο που έχω πάρει από μαθητές και μαθητριές μου και όχι μόνο.

Σε ευχαριστώ Τσαμπίκα, Χριστίνα, Στάθη, Παύλο, Αστέρω, Στέργο, Τσαμπίκα, Δέσποινα, Βασίλη, Αποστόλη, Κωνσταντίνα, Μαρία, Τσαμπίκα, Χρήστο, Ευαγγελία, Αναστάση, Θανάση, Ραφαήλ! Να σας χαίρονται οι γονείς σας και όσοι σας έχουν δίπλα τους. Μακάρι να βρίσκω πάντοτε τέτοιους μαθητές όλα τα χρόνια στη διδασκαλική μου πορεία και θα είναι το μεγαλύτερο δώρο που θα μου δώσει ο Θεός για το πείσμα μου να γίνω καθηγήτρια.Σας υπόσχομαι να σταθώ ως φιλόλογος και παιδαγωγός αντάξια των προσδοκιών σας.

Για ευχαριστώ σας βάζω ένα παραμύθι (εδώ σε οπτικοποιημένη μορφή) που μου έκανε πέρυσι μια πολύ καλή μου φίλη δώρο για τα γενέθλιά μου. Είναι ένα από αυτά τα παραμύθια που μιλούν για την πραγματική αγάπη που δεν περιμένει αντάλλαγμα και για όλους όσους έχουν μάθει να δίνουν ανιδιοτελώς. Τέτοιοι θέλω να γίνετε σε μια εποχή που η αγάπη απουσιάζει και για τα πάντα οι μεγάλοι ζητούν ανταλλάγματα. Εσείς ας γίνετε διαφορετικοί χτίζοντας τον κόσμο από την αρχή. Σήμερα μου επιβεβαιώσατε για άλλη μια φορά ότι έχετε το χάρισμα να δίνετε...μην το χάσετε ποτέ. Αυτό θα προσπαθώ κι εγώ για σας.

Ελπίζω να σας αρέσει. Περιμένω σχόλιά σας...

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ

Κι αφού μάθαμε την ενεργητική φωνή, πάμε στη μέση...

Ποιος θα μου πει πώς θα σχηματιστεί:

1. το απαρέμφατο παρακειμένου μέσης φωνής του κηρύττω, τι τόνο θα πάρει και γιατί;
2. το β΄ ενικό αορίστου μέσης φωνής του ἄρχω;
3. το γ΄ ενικό παρατατικού μ.φ. του βλάπτω;

Περιμένω τις απαντήσεις σας...

Όταν το λύω γίνεται video (οριστική ενεργητικής φωνής)

Στη σύντομη παρουσίαση που ακολουθεί θα μπορέσετε να δείτε το "λύω" να κλίνεται σε όλους τους χρόνους της οριστικής στην ενεργητική φωνή. Επίσης, υπάρχουν κανόνες όχι μόνο για τα φωνηεντόληκτα (αυτά που έχουν χαρακτήρα φωνήεν, όπως το λύ-ω), αλλά για την άλλη παρεούλα, τα αφωνόληκτα (αυτά που έχουν χαρακτήρα άφωνο: κ γ χ, (-ττ- ή -σσ-) , π β φ (-πτ-), τ δ θ (-ζω), όπως πράττ-ω, γράφ-ω, πείθ-ω).

Σε περίπτωση που χρειάζεστε να διαβάσετε έναν κανόνα πατάτε το pause και μετά συνεχίζετε.

Για πάμε να δούμε μετά από πόσες φορές θα το κλίνετε πριν εμφανιστεί!

Ουφ...και τώρα ποιος διαβάζει;

Αναγνωρίζοντας πόσο δύσκολη είναι σε όλους τους μαθητές (σ' άλλους περισσότερο, σ' άλλους λιγότερο) η στιγμή που θα καθίσουν στο γραφείο τους το απόγευμα να διαβάσουν με τον αντίζηλο του διαβάσματος να παραμονεύει (τον υπολογιστή και το διαδίκτυο) σκέφτηκα να μετατρέψω τον αντίζηλο αυτό σε συνοδοιπόρο στο ταξίδι του κάθε μαθητή και της κάθε μαθήτριας προς τη γνώση και έτσι ίσως η διαδικασία του διαβάσματος να γίνει πιο διασκεδαστική . Θα χαιρόμουν πολύ να ήξερα ότι το blog αυτό θα γίνει η γέφυρα των μαθητών μου ανάμεσα στο παιχνίδι και τη διασκέδαση με τη μελέτη των μαθημάτων τους στο σπίτι. Κι όταν ο δαίμονας του διαδικτύου τούς καλεί, να τον σκέφτονται ως ένα εργαλείο που θα τους δώσει μια ακόμα πληροφορία στο μάθημα που έχουν να διαβάσουν. 

Έτσι, λοιπόν, η ιδέα αυτού του blog γεννήθηκε -πέρα από την ανάγκη μου να βρω κι άλλους τρόπους επικοινωνίας και διδασκαλίας με όλους τους μαθητές μου- και από το ενδιαφέρον μου να κάνω τον ελεύθερο χρόνο τους πιο δημιουργικό και το διάβασμά τους πιο ευχάριστο. Σε μια εποχή που η δύναμη της κινούμενης εικόνας, του ήχου και της ταχύτητας είναι σαρωτική μπροστά στο θαύμα του λουλουδιού που ανθίζει, ο μόνος τρόπος τελικά ο φιλόλογος να περάσει τη μαγεία της ιστορίας, των αρχαίων κειμένων, της νεοελληνικής λογοτεχνίας και της τέχνης του λόγου στους μαθητές του είναι και τα τρία αυτά να τα κάνει εργαλεία του. Κι όλα αυτά μέχρι να έρθει η στιγμή που κανένας μαθητής και καμιά μαθήτρια δεν θα αναρωτιέται: "γιατί, κυρία, κάνουμε αρχαία; γιατί πρέπει να γνωρίζουμε ιστορία; και τι με νοιάζει εμένα τι έγραψε ο Καβάφης;". 

Ευελπιστώ, λοιπόν, όταν ολοκληρώσουμε το ταξίδι του Οδυσσέα με τους μαθητές μου στην Α΄ Γυμνασίου να έχουν καταλάβει την αξία των αρχαίων κειμένων, γιατί θα έχουν καταλάβει πως κάθε ένας από αυτούς κρύβει μέσα του έναν Οδυσσέα που περιπλανιέται μέχρι να φτάσει στο δικό του προορισμό - όποιος κι αν είναι αυτός. Επίσης, όταν θα μελετάμε την ευθύνη των νέων στην "Ἀπολογία Σωκράτους" του Ξενοφώντα (ενότητα 6, Αρχαία ελληνική Γλώσσα Β΄Γυμνασίου) να συνειδητοποιήσουν πόσα πράγματα δεν θα ξέραμε αν δεν γνωρίζαμε την αρχαία ελληνική γλώσσα στη γραμματική και το συντακτικό της, γιατί η γλώσσα αυτή μπορεί να κατατάσσεται στις νεκρές γλώσσες, αλλά οι ιδέες που κρύβουν είναι ολοζώντανες και μας κατευθύνουν ακόμα και σήμερα. Κι όταν ο Καβάφης γράφει τις "Θερμοπύλες" (Λογοτεχνία, Β΄ Γυμνασίου) αισθάνεται την ανάγκη να μοιραστεί με όλους εμάς τον θαυμασμό του για όλους τους ήρωες όλων των εποχών - του χθες, του σήμερα, του αύριο- που έχουν πείσμα και παλεύουν μέχρι το τέλος, ακόμα κι αν γνωρίζουν ότι ο αγώνας είναι καταδικασμένος εκ των προτέρων. Και φυσικά, καμιά επικοινωνία δεν θα υπήρχε με το ποίημα αυτό, αν δεν γνωρίζαμε την ιστορία της μάχης των Θερμοπυλών από την Α΄ Γυμνασίου.

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, να χτίζουμε αυτή τη γέφυρα με μαστόρους όλους εσάς τους μαθητές μου και μένα πρωτομάστορα, γιατί θέλω το blog αυτό να έχει στοιχεία από εσάς που είστε αυτοί για τους οποίους το ξεκίνησα. Γι' αυτό θέλω και τα δικά σας σχόλια και τη δική σας συμμετοχή με όποιον τρόπο μπορείτε (εργασίες, προτάσεις, πληροφορίες κ.ἀ.) Αυτό που θα ήθελα, εν κατακλείδι, να επισημάνω είναι ότι η γνώση στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων δεν έχει σύνορα και δεν μπαίνει σε διδακτέα ύλη πάντα. Επόμένως, ενδεχομένως να βρείτε αναρτημένα -πράγμα το οποίο περιμένω κι από σας με τη βοήθειά μου- κείμενα και video που δεν θα σχετίζονται άμεσα με το μάθημα της ημέρας, αλλά θα συντελούν στο ταξίδι, για το οποίο μιλήσαμε στην αρχή.